Hollywoodsterren bezoeken het Vaticaan: Cate Blanchett en Spike Lee ontmoeten de paus

Paus: Cinema is meer dan een scherm; het zet hoop in gang

Mann kiest ervoor om de oproep van de paus te volgen om met optimisme naar de toekomst te kijken: "We zijn erg hoopvol en enthousiast over de toekomst van de cinema", legde ze uit. Hoewel de paus zijn woorden in het Italiaans uitsprak, vertelde Mann aan Vatican News hoe indrukwekkend het publiek was. "Het was ongelooflijk", zei ze, en ze merkte op dat ze thuis de Engelse vertaling zou gaan lezen.

Kerk en cinema

Dit gevoel van hoop werd voortgezet door Kenneth Lonergan, een Amerikaanse toneelschrijver, scenarioschrijver en filmregisseur. Hij wees erop dat, hoewel hij geen christen, katholiek of religieus is, de katholieke kerk "al honderden jaren een van de grootste promotors van kunst is".

Lonergan prees paus Leo's interesse om cinema in die kunsttraditie op te nemen. Hij stelde dat een wereld zonder kunst, film, schilderijen en muziek "een behoorlijk trieste wereld zou zijn". In de huidige wereld vol conflicten en sociale spanningen kan kunst – en met name cinema – een bron van hoop zijn. "Zodra mensen de kans krijgen om hoopvol te zijn", merkte Lonergan op, "grijpen ze die kans met beide handen aan."

Hij erkende dat het "een groot voorrecht" is om betrokken te zijn bij het maken van films en achter de schermen, die getuigenissen kunnen zijn van schoonheid, waarheid en hoop voor mensen die zowel entertainment als betekenis zoeken.

Nooit te ver van huis

Aan het einde van de toespraak van de paus konden de verschillende kunstenaars hem individueel begroeten en, als ze dat wilden, de Heilige Vader een geschenk geven.

Een bijzonder cadeau had zijn oorsprong in de studententijd van paus Leo in de Verenigde Staten. De Amerikaanse filmmaker Spike Lee, gevestigd in Brooklyn, New York, begroette hem met een gepersonaliseerd basketbalshirt van de New York Knicks. "Dit is het verhaal", begon Lee, "de paus ging naar Villanova... en de Knicks hadden drie spelers uit Villanova."

Op het shirt met de stadsnaam staan paus Leo en het nummer 14 geschreven, als herinnering aan zijn band met zijn alma mater.

Cinema geeft stem aan de stemlozen

De Australische actrice en filmproducent Cate Blanchett maakte ook van de gelegenheid gebruik om de paus een kleine blauwe armband te schenken met een mooie betekenis. "Ik werk samen met UNHCR, het vluchtelingenagentschap van de VN", legde Blanchett uit, en de armband is er een die ze "draagt uit solidariteit met mensen die ontheemd zijn".

Eerder dit jaar lanceerde Blanchett als UNHCR-goedwillingsambassadeur het Displacement Film Fund. Dit initiatief zet zich in voor het ondersteunen en financieren van "het werk van ontheemde filmmakers, of filmmakers met een bewezen staat van dienst in het creëren van authentieke verhalen over de ervaringen van ontheemden".

Samen met Vanja Kaludjercic, directeur van het International Film Festival Rotterdam, merkte Blanchett op dat de stemmen van deze vluchtelingenfilmmakers "vaak gemarginaliseerd worden door de mainstream". Daarom benadrukten zowel Blanchett als Kaludjercic het belang om het werk van dit fonds te delen met de Heilige Vader.

"Het is van enorm belang dat Zijne Heiligheid deze ruimte voor dialoog opent en benadrukt hoe belangrijk het is om ruimte te creëren voor verhalen van mensen die vaak niet gehoord worden en mensen die niet zoveel kansen hebben, zoals ontheemde filmmakers", benadrukte Kaludjercic. Dit, zo stelde zij, onthult de gedeelde waarden tussen het Displacement Film Fund en het Vaticaan, aangezien zij de fundamentele mensenrechten en de waardigheid van elke persoon bevorderen.

Gedwongen ontheemding is een belangrijk humanitair probleem waarmee onze wereld vandaag de dag wordt geconfronteerd. UNHCR meldde dat eind juni 2025 wereldwijd ongeveer 117 miljoen mensen gedwongen waren hun huis te verlaten als gevolg van vervolging, conflicten, geweld, schendingen van de mensenrechten of "gebeurtenissen die de openbare orde ernstig verstoren".

Het is een crisis die we niet kunnen en mogen negeren. Vanmorgen benadrukte paus Leo dat mensen die betrokken zijn bij de filmwereld niet bang moeten zijn om "de wonden van de wereld onder ogen te zien. Geweld, armoede, ballingschap, eenzaamheid, verslaving en vergeten oorlogen zijn kwesties die onderkend en verteld moeten worden."

Blanchett verliet de toespraak van de paus met deze boodschap stevig in haar achterhoofd. "Hij had het over tranen die mensen in hun dagelijks leven vaak niet kunnen laten, wat vaak wel gebeurt in de bioscoop." Ze voelde de oproep van de Heilige Vader om terug te keren naar "ons dagelijks werk en die ruimtes te inspireren en te creëren" voor dialoog, die kan beginnen met verhalen van hoop die in de bioscoop te vinden zijn.